Ochrona sygnalistów w Polsce – wdrożenie przepisów

Projekt ustawy o ochronie sygnalistów.

Trwają prace nad wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Wprowadzenie tej ustawy ma na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Polska ma czas tylko do 17 grudnia 2021 r. na implementację dyrektywy, dlatego należy spodziewać się przyspieszonych prac nad ustawą.

Czego będzie dotyczyć ustawa?

Ustawa dotyczy zapewnienia ochrony osobom zgłaszającym naruszenia prawa (tzw. sygnalistom) przed działaniami odwetowymi. Chodzi m. in. o naruszenie takich dziedzin prawa jak ochrona konsumentów, ochrona prywatności i danych osobowych, AML. Z mocy ustawy wyłączone zostały natomiast sprawy indywidualne, czyli jeśli zgłoszenie naruszenia prawa następuje wyłącznie w indywidualnym interesie zgłaszającego.

Ustawa zakłada, że sygnalistą może zostać prawie każda osoba mająca wiedzę o naruszeniu prawa w swoim środowisku zawodowym. Może to być m.in. pracownik (obecny lub były), osoba współpracująca z firmą na umowie b2b, kontrahent, czy członek organu.

Kogo będzie dotyczyć ustawa o ochronie sygnalistów?

Projekt dotyczy zarówno pracodawców z sektora prywatnego jak i publicznego. Obowiązki nałożone ustawą będą dotyczyć w pierwszej kolejności firm, zatrudniających przynajmniej 250 pracowników oraz podmiotów publicznych. Te podmioty mają obowiązek wdrożyć ustawę w terminie 14 dni od dnia jej wejścia w życie. Firmy zatrudniające od 50 do 249 pracowników mają czas na wdrożenie ustawy do dnia 17 grudnia 2023 r.

Jakie obowiązki nałoży ustawa o ochronie sygnalistów na podmioty obowiązane do jej stosowania?

Wejście w życie ustawy oznacza dla podmiotów obowiązanych do ich stosowania wprowadzenie pewnych rozwiązań, umożliwiających dokonywanie zgłoszeń oraz podejmowanie działań następczych.

Do obowiązków będzie należało między innymi wprowadzenie regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, określającego wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych (działania wyjaśniające oraz naprawcze). W przypadku podejmowania działań wyjaśniających oraz naprawczych przydatna będzie fachowa pomoc specjalistów w danych dziedzinach prawa aby wyjaśnić czy faktycznie doszło do naruszenia przepisów oraz aby podjąć działania naprawcze.

Należy również prowadzić rejestr zgłoszeń wewnętrznych. Co ważne, konieczne będzie również udzielanie sygnaliście informacji zwrotnych w określonych terminach.

Przepisy karne a wdrożenie przepisów o ochronie sygnalistów

Co istotne, projekt ustawy wprowadza również odpowiedzialność karną do 3 lat pozbawienia wolności za:

¾   nieustanowienie lub niewłaściwe ustanowienie wewnętrznych procedur zgłaszania,

¾    utrudnianie dokonywania zgłoszeń,

¾    podejmowanie działań odwetowych wobec sygnalistów czy

¾    naruszenie poufności tożsamości sygnalisty.

Nie jest jednak jasne kto miałby ponosić tę odpowiedzialność. Można przyjąć, że odpowiedzialność byłaby ponoszona przez najwyższe kierownictwo lub osoby pełniące odpowiednie funkcje w organizacji, które byłyby wewnętrznie zobowiązane do wprowadzenia tych regulacji.

Co ważne, również sygnalista może ponieść odpowiedzialność karną w przypadku dokonania fałszywego zgłoszenia. Można to więc działać odstraszająco na sygnalistów.

W czym możemy Ci pomóc? Wdrożenie przepisów o ochronie sygnalistów przez kancelarię prawną.

Kancelaria pomaga we wdrożenie przepisów o ochronie sygnalistów, poprzez przygotowanie regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, określającego wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. W przypadku podejmowania działań wyjaśniających oraz naprawczych Kancelaria może świadczyć fachową pomoc prawną aby wyjaśnić czy faktycznie doszło do naruszenia przepisów oraz aby podjąć działania naprawcze.

Masz pytania? Skontaktuj się z naszą Kancelarią. Chętnie odpowiemy na Twoje pytania.

Kancelaria Radcy Prawnego Joanna Steliga w Tarnowie świadczy obsługę prawną dla firm i osób indywidualnych przede wszystkim w Małopolsce. Świadczymy pomoc prawną również dla klientów spoza Małopolski. Jesteśmy twoim wsparciem w prowadzeniu działalności.